Eynde van den tweeden Sendtbrief PAULI aen die van Corinthen.
|
-
1
- Dit seght hy, niet dat hy drie mael te Corinthen is geweest, maer om dat hy aldaer eens geweest zijnde, Act. 18. daer na twee mael voor genomen ende belooft hadde te komen: eens in den eersten brief, Cap. 16. vers 5. ende nu hier wederom.
-
a
- Numer. 35. vers 30. Deuter. 17.6. ende 19.15. Matth. 18.16. Ioan. 8.17. Hebr. 10.28.
-
3
- D. alle sake, ofte waerheyt bevestight worden.
-
4
- Namelick, daer van hy in den voorgaenden brief heeft geschreven, ende die haer niet en hebben bekeert.
-
5
- Namelick, die haer exempel daer na gevolght zijn.
-
6
- Namelick, in het dadelick volvoeren van de gedreyghde straffe, of geestelicken tucht ende ban.
-
7
- Dat is, schijnt te soecken. Want sulcke wort geseght Godts straffe te soecken, die gewaerschouwt zijnde hem niet en bekeert.
-
9
- Namelick, in het doen van krachtige teeckenen, ende gaven des Geests, kennisse der talen, ende andere dergelijcke.
-
10
- Dat is, als een swack mensche hem heeft laten kruycigen, ende tot der doot over geven voor ons, daer hy nochtans oock in de gestalte Godts was, Philip. 2.7.
-
11
- Gr. uyt: gelijck oock in het volgende.
-
12
- Dat is, is opgestaen ende verheven in heerlickheyt.
-
13
- Dat is, door de kracht sijner Goddelicker nature, welcke haer als dan heeft geopenbaert, hoewel sy haer te voren heeft ingehouden, Ioan. cap. 2. vers 19. ende cap. 10. vers 18. Want dat Paulus hier spreeckt van de Goddelicke kracht die in Christo is, blijckt hier uyt, dat hy haer dreyght met dese kracht, die Christus door hem tegen de wederspannige sal betoonen, welcke hy seght deselve te zijn, waer door Christus hemselven uyt de dooden heeft verweckt. Siet Rom. cap. 1. vers 4. ende 1.Petr. cap. 3. vers 18.
-
14
- Dat is, wy dragen ons als of wy maer swacke verachtelicke menschen waren.
-
15
- Dat is, als sijne leden zijnde, ende als hem daer in gelijckformigh.
-
16
- Dat is, na het exempel Christi sullen wy tegen u toonen dat de kracht Christi in ons leeft, ende haer tegen de ongehoorsame door sijne straffende hant sal openbaren.
-
17
- Namelick, om sekerlick in u gemoedt overtuyght te worden van de waerheyt van mijn Apostelschap: want sulcks doende sult ghy bevinden dat ghy het ware geloove in Christum hebt, ende dat Christus in u door sijnen Geest leeft, het welck ghy door mijn Euangelium hebt verkregen.
-
18
- Namelick, aen de ware proeven ende merckteeckenen des waren geloofs, ende der ware vereeninge met Christo.
-
19
- Ofte, verworpen zijt, Dat is, soodanige lieden zijt die de preuve niet en soudt konnen uytstaen. Het woort eenighsins versacht dit dreygement des Apostels, als of hy seyde, Soo ghy sulcks niet en bevindt, soo zijt ghy in perijckel van verworpelick ofte verworpen te zijn. Want wie in Christum oprechtelick gelooft, die is wel versekert dat hy uytverkoren is, Ioan. cap. 6. vers 37. ende cap. 8. vers 47. Rom. cap. 8. vers 30, etc. maer die de predicatie des Euangeliums door een waer geloove niet aen en neemt, ende de aengebodene genade versuymt, ofte veracht, is wel in perijckel van een verworpen mensche te zijn, doch men moet van hem niet wanhopen, soo lange hy leeft: om dat de Heere de menschen oock somwijlen ter elfder ure roept, Matth. cap. 20. versen 6, 9. ende oock in den laetsten oogenblick haers levens, gelijck den moordenaer aen het kruyce, Luce cap. 23. vers 40, etc. Hebr. cap. 3. versen 7, 13. Ende daerom en kan dit alhier soo niet genomen worden. Andere nemen dit woort verworpelick voor onbequaem tot het geloove: doch alle menschen zijn daer toe van naturen onbequaem, tot dat sy door Godes Geest bequaem gemaeckt worden, 2.Cor. 3.5.
-
20
- Namelick, soo ghy u selven recht ondersoeckt.
-
21
- D. verworpelicke ofte verachtelicke Apostelen, gelijck dese ons nageven.
-
23
- D. getrouw ende oprecht: voor trouwe Apostelen souden gekeurt ende gekent worden.
-
24
- Gr. openbaer worden, ofte, schijnen.
-
25
- Namelick, voor de oogen ende na het achten der menschen, dewijle wy in sulcken geval geen teeckenen van onse geestelicke macht in het straffen der sonden souden geven.
-
26
- D. tot hanthavinge ende sterckinge der waerheyt: waer onder hy hier oock de oprechtigheyt des levens verstaet.
-
27
- D. in verdruckinge ende verachtinge, gelijck meermaels hier voren.
-
28
- Namelick, in de gaven ende genade Godts.
-
29
- Ofte, herstellinge, oprechtinge, weder-opbouwinge.
-
31
- D. om yemant door dese straffende hant te verbreken, ofte neder te slaen, ofte van het lichaem der gemeynte te scheuren: maer om hem daer door weder op te rechten, ende met Christo ende sijne gemeynte weder te versoenen ende vereenigen. Siet 1.Corinth. 5.5.
-
32
- Ofte, weder opgerecht, weder opgebouwt, namelick, tot vereeninge met malkanderen.
-
d
- Rom. 12.16. ende 15.5. 1.Corinth. 1.10. Philip. 2.2. 1.Petr. 3.8.
-
e
- Rom. 12.18. Hebr. 12.14.
-
f
- Rom. 16.16. 1.Corinth. 16.20. 1.Thessal. 5.26. 1.Petr. 5.14.
-
33
- Namelick, na de gewoonte van die Oostersche landen, daer dit een teecken van eenigheyt was, ende van eere die sy den anderen aen deden. Siet Genes. 41.40. Psalm 2.12.
-
34
- Namelick, waer door hy ons met Godt heeft versoent, Rom. cap. 5. vers 10.
-
35
- Namelick, daer mede hy ons in Christo Iesu lief heeft, ende als sijne kinderen aenneemt ende bewaert, Rom. 8.39.
-
36
- Namelick, waer door wy in dese genade ende liefde meer ende meer gesterckt, ende daer van versekert worden, Rom. 8.15. Alsoo dat hier een klaer getuygenisse is van de Heylige Drievuldigheyt: hoewel de ordre der persoonen hier niet en wort gestelt, gelijck Matth. 28.19.
|