| |
| |
| |
1 Christus tot Bethanien met Lazaro aen tafel sittende, 3 wort van Maria gesalft, 4 waer over sy van Iuda berispt, 7 maer van Christo verdedight wort. 9 Vele Ioden komen om Lazarum te sien. 10 waerom de Overpriesters hem oock soecken te dooden. 12 Christus rijdt na Ierusalem op eenen ezel, ende wort van de schare, met blijdtschap ende geluckwenschinge, als de Koningh Israëls ontfangen. 20 Eenige Griecken begeeren Iesum te sien, ende sy spreken Philippum daer over aen. 23 waer uyt Christus oorsake neemt te handelen van de vrucht sijns doots, door de gelijckenisse van een terwengraen. 27 Wort in sijn ziele beroert, ende bidt sijnen Vader, ende wort door een stemme uyt den hemel verklaert. 29 Onderrecht de schare wederom van de vrucht ende maniere sijns doots: ende vermaentse in sijn licht te wandelen. 37 De Ioden blijven verhardt, gelijck door Iesaiam was voorgeseght. 42 Doch vele uyt de Overste gelooven in hem, maer derven hem niet belijden. 44 Hy vermaent wederom tot geloove, ende tot de belijdenisse des selven.
| |
1
a IEsus dan quam 1 ses dagen voor ’t Pascha te Bethanien, daer Lazarus was, die gestorven was geweest, welcken hy opgeweckt hadde uyt den dooden.
| |
| |
| |
2
Sy bereydden hem dan 2 aldaer een avontmael, ende Martha diende: ende Lazarus was een van de gene die met hem aensaten.
| |
3
Maria dan genomen hebbende een pondt salve van 3 onvervalschste seer kostelicke Nardus, heeft de voeten Iesu gesalft, ende met haren hayre sijne voeten afgedrooght, ende het huys wiert vervult van den reuck der salve.
| |
4
Soo seyde dan een van sijne discipelen, [namelick] Iudas Simonis Iscariot die hem verraden soude,
| |
5
b Waerom en is dese salve niet verkocht voor drie hondert 4 penningen, ende den armen gegeven?
| |
6
Ende dit seyde hy, niet om dat hy besorght was voor den armen, maer om dat hy een dief was, c ende hadde de burse, ende droegh het gene 5 gegeven wiert.
| |
7
Iesus dan seyde, 6 Laet af van haer: Sy heeft dit bewaert 7 tegen d den dagh mijner begraeffenisse.
| |
8
Want de e arme hebt ghylieden 8 altijt met u, maer my en hebt ghy 9 niet altijt.
| |
9
Een groote schare dan der Ioden verstont dat hy aldaer was: ende quamen niet alleen om Iesus wille, maer op dat sy oock Lazarum souden sien, f dien hy uyt den dooden opgeweckt hadde.
| |
10
Ende de Overpriesters 10 beraetslaeghden, dat sy oock Lazarum dooden souden.
| |
11
Want vele van de Ioden gingen 11 henen om sijnent wille, ende geloofden in Iesum.
| |
12
g Des anderen daeghs een groote schare, die tot het feest gekomen was, hoorende dat Iesus na Ierusalem quam,
| |
13
12 Namen de tacken van palmboomen, ende gingen uyt hem te gemoete, ende riepen, 13 Hosanna, h Gezegent 14 [is] hy die komt in den name des Heeren, [hy die is] de Koningh Israëls.
| |
14
Ende Iesus 15 vondt eenen jongen ezel, ende sat daer op: gelijck geschreven is,
| |
15
i 16 En vreest niet ghy dochter Sion: siet, uw’ Koningh komt, sittende op het veulen eener ezelinne.
| |
16
Doch 17 dit en verstonden sijne discipelen in het eerste niet: maer 18 als Iesus verheerlickt was, doe wierden sy indachtigh dat dit van hem geschreven was, ende [dat] sy hem dit gedaen hadden.
| |
17
19 De schare dan die met hem was, getuyghde dat hy Lazarum uyt het graf geroepen, ende hem uyt den dooden opgeweckt hadde.
| |
18
Daerom gingh oock de schare hem te gemoete, overmits sy gehoort hadde, dat hy dat teecken gedaen hadde.
| |
19
De Pharizeen dan seyden onder malkanderen, k Siet ghy [wel] dat ghy 20 gantsch niet en voordert? siet, 21 de [geheele] werelt gaet hem na.
| |
20
Ende daer waren sommige 22 Griecken uyt de gene l die opgekomen waren, op dat sy op het feest souden aenbidden:
| |
21
Dese dan gingen tot Philippum, m die van Bethsaida in Galilea was, ende baden hem, seggende, Heere, wy 23 wilden Iesum [wel] 24 sien.
| |
22
Philippus quam, ende seyde het Andree: ende Andreas ende Philippus wederom seyden ’t Iesu.
| |
23
Maer Iesus antwoordde haer, seggende, De ure is gekomen, n dat de Sone des menschen sal 25 verheerlickt worden. [kolom]
| |
24
Voorwaer, voorwaer segge ick u, o Indien 26 het terwengraen in de aerde niet en valt ende sterft, soo blijft het selve alleen: maer indien het sterft, soo brenght het veel vrucht voort.
| |
25
p Die sijn 27 leven 28 lief heeft sal het selve verliesen: ende die sijn leven 29 haet in dese werelt, sal het selve bewaren tot het eeuwige leven.
| |
26
Soo yemant my dient, die volge my: ende q daer ick ben, aldaer sal oock mijn dienaer zijn. Ende soo yemant my dient, de Vader sal hem eeren.
| |
27
r Nu is mijn ziele 30 ontroert: ende wat sal ick seggen? Vader, verlost my uyt dese 31 ure. Maer hierom ben ick in dese ure gekomen.
| |
28
Vader, 32 verheerlickt uwen name. Daer quam dan een stemme uyt den hemel, [seggende,] Ende ick hebbe [hem] 33 verheerlickt, ende ick 34 sal [hem] wederom verheerlicken.
| |
29
De schare dan die daer stont, ende [dit] hoorde, seyde datter 35 een donderslagh geschiet was. Andere seyden, Een Engel heeft tot hem gesproken.
| |
30
Iesus antwoordde ende seyde, s Niet om mijnent wille is dese stemme geschiet, maer 36 om uwent wille.
| |
31
t Nu is het 37 oordeel deser werelt: v nu sal de 38 Overste deser werelt buyten geworpen worden.
| |
32
x Ende ick, 39 soo wanneer ick van der aerde sal verhooght zijn, salse 40 alle tot my 41 trecken.
| |
33
(Ende dit seyde hy beteeckenende hoedanigen doot hy sterven soude)
| |
34
De schare antwoordde hem, Wy hebben uyt 42 de wet gehoort, y dat de Christus blijft in der eeuwigheyt: ende hoe seght ghy dat de Sone des menschen moet verhooght worden? Wie is dese Sone des menschen?
| |
35
Iesus dan seyde tot haer, Noch eenen kleynen tijt z is 43 het licht by u-lieden: a wandelt terwijle ghy het licht hebt, op dat 44 de duysternisse u niet en bevange. Ende die in de duysternisse wandelt, en weet niet waer hy henen gaet.
| |
36
Terwijle ghy het licht hebt, gelooft in het licht, op dat ghy kinderen des lichts meught zijn. Dese dingen sprack Iesus: ende 45 wech gaende verberghde hy hem van haer.
| |
37
Ende hoewel hy soo vele teeckenen voor haer gedaen hadde, [nochtans] en geloofden sy in hem niet:
| |
38
Op dat het woort Esaie des Propheten vervult wierde, dat hy gesproken heeft, b Heere, 46 wie heeft onse 47 predikinge gelooft? ende wien is de 48 arm des Heeren 49 geopenbaert?
| |
39
Daerom en 50 konden sy niet gelooven, dewijle Esaias wederom geseght heeft,
| |
40
51 c Hy heeft hare oogen verblint, ende haer herte verhardt: op dat sy met de | |
| |
oogen niet en sien, ende met het herte [niet] en verstaen, ende sy bekeert worden, ende ick haer genese.
| |
41
d Dit seyde Esaias, doe hy 52 sijne heerlickheyt 53 sagh, ende van hem sprack.
| |
42
e Nochtans geloofden oock selfs vele uyt den Oversten 54 in hem: maer om der Pharizeen wille en beleden sy het niet, f op dat sy 55 uyt de Synagoge niet en souden geworpen worden.
| |
43
g Want sy hadden de eere der menschen lief, meer dan de eere Godts.
| |
44
Ende Iesus riep, ende seyde, Die in my gelooft, 56 en gelooft in my niet, maer in den genen die my gesonden heeft.
| |
45
h Ende die my 57 siet, die siet den genen die my gesonden heeft.
| |
46
i Ick ben 58 een licht in de werelt gekomen, op dat een yegelick die in my gelooft, in de duysternisse niet en blijve.
| |
47
Ende indien yemant mijne woorden gehoort, ende niet gelooft en sal hebben, ick en 59 oordeele hem niet. k Want ick en 60 ben niet gekomen op dat ick de werelt 61 oordeele, maer op dat ick de werelt saligh make.
| |
48
l Die my verwerpt, ende mijne woorden niet en ontfanght, heeft die hem oordeelt: m het woort dat ick gesproken hebbe, 62 dat sal hem oordeelen ten laetsten dage.
| |
49
n Want ick en hebbe 63 uyt my selven niet gesproken: maer de Vader die my gesonden heeft, die heeft my een 64 gebodt gegeven, wat ick seggen sal, ende wat ick spreken sal.
| |
50
Ende ick weet dat sijn gebodt 65 het eeuwige leven is. Het gene ick dan spreke, dat spreke ick alsoo, gelijck my de Vader geseght heeft.
|
-
a
- Matth. 26.6. Marc. 14.3. Luce 7.37. Ioan. 11.2.
-
1
- Dese ses dagen moeten verstaen worden van den tijt wanneer Christus eerst te Bethanien is gekomen. Matth. 26.2. ende Marc.14.1. spreken maer van twee dagen: dan die sien op den tijt wanneer de Overpriesters raet hebben genomen om hem te vangen ende dooden, gelijck oock afgenomen kan worden uyt het volgende 19 vers van dit Capittel.
-
2
- Namelick, in het huys van Simon de Melaetsche. Siet Matth. 26.6.
-
3
- Gr. Pistikes. Van dit woort siet Marc. cap. 14. vers 3.
-
4
- Gr. Denarien, van welcker weerde siet Matth. 18.28. ende Marc. 14.5.
-
5
- Gr. geworpen wiert, D. ingeworpen, namelick van eenige Godtsalige vrouwen ende andere, tot onderhoudinge Christi, ende sijner discipelen. Siet Luce 8.3.
-
6
- Of, laet haer geworden.
-
7
- D. tot een voorbereydinge mijner begraeffenisse. Siet hier van d’aenteeck. op Matth. 26.12.
-
e
- Deut. 15.11. Matth. 26.11. Marc. 14.7.
-
8
- Namelick, om aen haer weldadigheyt te betoonen, Deut. 15.11.
-
9
- Namel. lichamelick tegenwoordigh.
-
10
- D. besloten in haren raet.
-
11
- Namel. na Bethanien, om hem aldaer te sien.
-
g
- Matth. 21.8. Marc. 11.8. Luce 19.36.
-
12
- Van dese geheele historie siet breeder Matth. 21.8, etc.
-
13
- Siet oock van dit woort Matt. 21. vers 9.
-
15
- Namelick, door den dienst sijner discipelen, die hy daer toe uytgesonden hadde, gelijck de andere Euangelisten breeder verhalen.
-
i
- Iesa. 62.11. Zachar. 9.9. Matth. 21.5.
-
16
- Siet hier van Matth. 21.5.
-
17
- Namel. dat dit de vervullinge was van die prophetie.
-
18
- D. als sy na sijne opstandinge ende hemelvaert den Heyligen Geest ontfangen hadden.
-
19
- Ofte, de schare dan die by hem was, doe hy Lazarum uyt het graf riep, ende hem uyt de dooden opweckte, gaf hem getuygenisse.
-
20
- Namel. met al uwen voorgaenden wederstant tegen hem: ende dat ghy daerom eenen anderen raet moet nemen, om hem tegen te staen.
-
21
- D. de meeste menighte des volcks hanght hem aen, ende volght hem als haren Leeraer.
-
22
- Welcke geweest zijn, ofte onbesnedene Heydenen, die oock mochten komen in ’t voorste deel des tempels, om te bidden, 1.Reg. 8.41, 42. ofte Ioden onder de Griecken woonende, ofte Iodengenooten uyt de Heydenen bekeert, gelijck de Moorman was, Actor. 8.27, 28.
-
24
- Dat is, begroeten ende aenspreken.
-
n
- Ioan. 13.32. ende 17.1.
-
25
- Namelick, door sijne doot ende opstandinge, na welcke hy oock onder de Heydenen door de predicatie des Euangeliums verheerlickt is geworden.
-
26
- Met dese gelijckenisse wil Christus seggen, dat hy eerst moet sterven ende daer na weder opstaen, om de menschen, soo Ioden als Griecken, ter saligheyt te brengen. siet Iesa. 53.10, 11.
-
p
- Matth. 10.39 ende 16.25. Marc. 8.35. Luce 9.24. ende 17.33.
-
28
- D. liever heeft als my. Siet hier van Matth. 10.37.
-
29
- Dat is, bereyt is voor my te laten. siet Luce 14.26.
-
q
- Ioan. 14.3. ende 17.24.
-
r
- Matth. 26.37, 38, 39. Marc. 14.34. Luce 22.44.
-
30
- Namelick, door d’overdenckinge van mijn swaer aenstaende lijden.
-
31
- Namel. mijns swaren lijdens. siet Matth. 26.39.
-
32
- Namelick, door mijnen doot.
-
33
- Namelick, door vele mirakelen ende getuygenissen.
-
34
- Namel. door de opstandinge uyt den dooden, ende ’t gene daer op volgen sal.
-
35
- Namelick, alsoo dese stemme meerder was als een menschelicke stemme.
-
36
- Namel. op dat ghy meught gelooven, dat my de Vader gesonden heeft.
-
t
- Ioan. 16.11. Ephes. 2.2.
-
37
- Dit woort oordeel wort in de Heylige Schrifture genomen somtijts in het goede voor verlossinge ende wederoprechtinge, Ps. 138. vers 18. ende 140.13. somtijts in het quade voor veroordeelinge ofte verdoemenisse, Ioan. 3.17. ende 5. vers 24. Doch ’t kan hier in beyde beteeckenissen wel genomen worden, namelick, dat nu de uytverkorene in de gantsche werelt van de macht des duyvels sullen verlost ende weder opgerecht worden, ende dat nu de boose ende ongeloovige in de werelt sullen veroordeelt ende verdoemt worden.
-
v
- Ioan. 14.30. Coloss. 2.15.
-
38
- D. de duyvel, sal nu sijne macht ende heerschappije, die hy door de sonde over de menschen heeft gekregen, in de gene die den Euangelio sullen gelooven, verliesen, Col. 2.15. Hebr. 2.14.
-
x
- Numer. 21.9. 2.Reg. 18.4. Ioan. 3.14. ende 8.28.
-
40
- D. niet alleen de Ioden, maer oock de Heydenen, die in my sullen gelooven, Ioan. 3.14, 15. siet oock aldaer de verklaringe.
-
41
- D. niet tegenstaende den wederstant des duyvels ende des vleeschs, tot mijne gehoorsaemheyt ende volgens tot de eeuwige heerlickheyt met my brengen.
-
42
- D. de Schrifture, die dit wel seght, Psalm 102.27, 28. ende 110.4. doch seght daer oock by, dat hy eerst moeste sterven, Iesa. 53.8, 12. Dan. 9.26. ende alsoo in sijne heerlickheyt ingaen, Luce 24.26.
-
y
- 2.Sam. 7.16. 1.Paral. 22.10. Psalm 45.7. ende 89.37. ende 110.4. Iesa. 9.5. Ierem. 23.6. Ezech. 37. vers 26. Dan. 2.44. ende 7.14, 27. Mich. 4.7. Hebr. 1.8.
-
z
- Ioan. 1.9. ende 8.12. ende 9.5. ende 12.46.
-
43
- Dat is, ick die het licht ben, Ioan. 8.12.
-
a
- Ierem. 13.16. Ephes. 5.8. 1.Thessal. 5.4.
-
44
- Namelick, van onwetenheyt ende verstocktheyt.
-
45
- Namel. na Bethanien, Matth. 21.17. Marc. 11.11. Luce 21.37.
-
b
- Iesa. 53.1. Rom. 10.16.
-
46
- Namelick, van dit volck, D. seer weynige.
-
47
- Gr. gehoor: D. het gene van ons gepredickt, ende van het volck gehoort is.
-
48
- D. het Euangelium, het welck eene kracht Godts is ter saligheyt, Rom. 1.16.
-
49
- Namelick, alsoo, dat hy het verstaen ende aengenomen heeft, Matth. 16.17.
-
50
- Namel. overmits te voren geseght was, dat Godt haer door een rechtveerdigh oordeel, om hare wederspannigheyt, in hare blintheyt soude laten, ende daer in overgeven, 2.Thessal. 2.11.
-
51
- Siet van dese plaetse Matth. 13. versen 14, 15.
-
c
- Iesa. 6.9. Ezech. 12.2. Matth. 13.14. Marc. 4.12. Luce 8.10. Actor. 28.26. Rom. 11.8.
-
52
- Namel. Christi, als zijnde de eenige Godt met den Vader ende den Heyligen Geest.
-
53
- Namel. in het gesichte der Godtlicker heerlickheyt, dat verhaelt staet Ies. 6. vers 1, etc.
-
54
- Namelick, dat hy de Messias was, gelijck Nicodemus bekent datter vele sulcke onder haer waren, Ioan. 3.2.
-
55
- Namelick, volgens het besluyt der Overste der Ioden, Ioan. 9.22.
-
56
- D. en gelooft niet alleen in my, gelijck Marc. 9.37. Ioan. 7.16.
-
h
- Ioan. 10.30. ende 14.9.
-
57
- D. kent, ende in my gelooft.
-
i
- Iesa. 42.6. ende 49.6. Ioan. 1.9. ende 8.12. ende 9.5. ende 12.35. Actor. 13.47.
-
58
- Siet Ioan. 9. vers 5. ende te voren vers 35.
-
60
- Namel. in desen mijnen nederigen staet.
-
61
- Dat is, veroordeele, ofte verdoeme.
-
62
- D. dat sal de regel zijn, na den welcken hy sal geoordeelt worden: ofte, dat sal een overtuyginge tegen hem wesen, dat hy rechtveerdelick veroordeelt wort.
-
n
- Deuter. 18.18. Ioan. 3.11. ende 5.20. ende 7.16. ende 8.28. ende 14.10, 24. ende 16.13.
-
64
- Dat is, eene leere die hy my bevolen heeft te prediken.
-
65
- Dat is, de menschen tot het eeuwige leven brenght.
|