| |
| |
| |
Ordinantien van den Godtsdienst des Vorstes in ’t bysonder, ende van het volck des lants ende den Vorst te samen versen 1, 2, etc. item van het gedurigh brand-offer, 13. ende van de geschencken des Vorsts aen sijne sonen, ende aen sijne knechten, 16. Beschrijvinge van de keuckens voor de Priesters, ende Leviten, 19.
| |
1
ALsoo seyt de Heere HEERE; De poorte des 1 binnensten voorhofs, die na ’t Oosten siet, sal de 2 ses werckdagen gesloten zijn: maer op den 3 Sabbathdagh salse geopent worden; Oock salse geopent worden op den dagh van de 4 nieuwe maent.
| |
2
Ende de Vorst sal ingaen [door] den wegh van het voorhuys der selver poorte van buyten, ende sal staen aen de post van de poorte; ende de Priesters sullen sijn brand-offer ende sijne danck offeren bereyden; ende hy sal 5 aenbidden aen den dorpel der poorte, ende [daer na] uytgaen: Doch de poorte en sal niet 6 gesloten worden tot op den avont.
| |
3
7 Oock sal het volck des lants aenbidden [voor] de deure der selver poorte, op de Sabbathen, ende op de nieuwe maenden; voor het aengesichte des HEEREN.
| |
4
8 Het brand-offer nu, dat de Vorst den HEERE sal offeren, sal op den Sabbathdagh zijn, ses volkomene lammeren, ende een volkomen ram.
| |
5
Ende het spijs-offer, een Epha tot den ram, maer tot de lammeren sal het spijs-offer eene gave 9 sijner hant zijn: ende olie, een Hin tot een Epha.
| |
6
Maer op den dagh van de 10 nieuwe maent, een varre een 11 jongh runt, van de volkomene, ende ses lammeren, ende een ram, volkomen sullense zijn. [kolom]
| |
7
Ende [ten] spijs-offer sal hy bereyden een Epha tot den varre, ende een Epha tot den ram: maer tot de lammeren, soo als sijne hant 12 bekomen sal: ende een Hin olie tot een Epha.
| |
8
Ende als de Vorst ingaet, sal hy [door] den wegh van het voorhuys der poorte ingaen, ende 13 door des selven wegh [weder] 14 uytgaen.
| |
8
Maer als het volck des lants voor het aengesichte des HEEREN komt, op de gesette Hooghtijden; die [door] den wegh van de noorder-poorte ingaet om te aenbidden, sal [door] den wegh van de zuyder-poorte [weder] uytgaen; ende die [door] den wegh van de zuyder-poorte ingaet, sal [door] den wegh van de noorder-poorte [weder] uytgaen: hy en sal niet 15 weder keeren [door] den wegh der poorte, door dewelcke hy is ingegaen, maer 16 recht voor sich henen uytgaen.
| |
10
De Vorst nu, sal in ’t 17 midden van hen ingaen; als sy ingaen; ende als sy 18 uytgaen, sullense [t’samen] uytgaen.
| |
11
Voorts op de Feesten, ende op de gesette Hooghtijden sal het spijs-offer zijn, een Epha tot eenen varre, ende een Epha tot eenen ram; maer tot de lammeren, eene 19 gave sijner hant: ende olie, een Hin tot een Epha.
| |
12
Ende als de Vorst een vrywilligh offer sal doen, een brand-offer ofte danckofferen [tot] een vrywilligh offer den HEERE, soo sal men hem de poorte openen, die na het Oosten siet; ende hy sal sijn brand-offer ende sijne danck-offeren doen, gelijck als hy sal gedaen hebben op den Sabbathdagh: ende als hy [weder] uytgaet, salmen de poorte sluyten, na dat hy uytgegaen sal zijn.
| |
13
Wijders sult ghy een volkomen 20 jarigh lam dagelicks bereyden [ten] brand-offer den HEERE: 21 alle morgens sult ghy dat bereyden.
| |
14
Ende ghy sult [ten] spijs-offer daer op doen, alle morgens een sesten deel van een Epha, ende olie een derden deel van een Hin, om de meelbloeme te bedruppen: [tot] een spijs-offer den HEERE, [tot] 22 eeuwige insettingen, gedurighlick.
| |
15
Sy sullen dan het lam, ende het spijs-offer, ende de olie alle morgens bereyden, [tot] een 23 gedurigh brand-offer.
| |
16
Alsoo seyt de Heere HEERE; Wanneer de Vorst aen yemant van sijne 24 sonen een geschenck sal geven [van] sijne erffenisse, dat sullen sijne sonen 25 hebben: het sal hare besittinge zijn in erffenisse.
| |
17
Maer wanneer hy van sijne erffenisse een geschenck sal geven aen eenen van sijne knechten, die sal dat hebben tot het 26 vryjaer toe; dan sal het tot den Vorst weder keeren: ’t Is immers sijne erffenisse, sijne sonen die sullen ’t hebben.
| |
18
Ende de Vorst en sal niets nemen van de erffenisse des volcks, om haer van hare besittinge te 27 berooven; van sijne besittinge sal hy sijnen sonen erf na laten: op dat niet mijn volck, een yegelick uyt sijne erffenisse, verstroyt en worden.
| |
19
Daer na bracht hy my door den ingangh, die aen de zijde der poorte was, tot de 28 heylige kameren, 29 den Priesteren toe [behoordende,] die na ’t Noorden sagen: ende siet, aldaer was eene plaetse aen beyde zijden, 30 na ’t Westen.
| |
20
Ende hy seyde tot my; Dit is de | |
| |
plaetse alwaer de Priesters het 31 schult-offer ende het sond-offer sullen koken: [ende] daer sy het spijs-offer sullen backen, op dat sy het niet uyt en brengen in den buytensten voorhof, 32 het volck te heyligen.
| |
21
Doe bracht hy my uyt in den buytensten voorhof, ende voerde my om in de vier hoecken des voorhofs: ende siet, 33 in elcken hoeck des voorhofs was een ander voorhofken.
| |
22
In de vier hoecken des voorhofs waren voorhofkens 34 met schoorsteenen; van veertigh [ellen] de lenghte, ende dertigh de breette: Deselve vier 35 hoeckhofkens hadden eenerley mate.
| |
23
Ende daer was rontom in 36 deselve een 37 ringhmuer, rontom dese viere: ende daer 38 waren 39 keuckens gemaeckt beneden [aen] de 40 ringhmueren rontomme.
| |
24
Ende hy seyde tot my: Dit zijn de 41 keuckens, alwaer de dienaers des huyses het 42 slacht-offer des volcks sullen koken.
|
-
1
- Daer de brand-offers altaer was.
-
2
- Vergel. Exod. 20. vers 9. Sommige meynen, dat hier door afgebeelt zy, dat wy in desen leven maer van verre ende als door eenen spiegel in een duystere reden sien, maer aengesichte aen aengesichte sullen sien in het ander leven, op den eeuwigen rust ofte Sabbathdagh, 1.Corint. 13. vers 12. Hebr. 4.9, 10, 11.
-
3
- Vergel. Exod. 20. versen 10, 11. voorts Coloss. 2.16, 17.
-
4
- Vergel. Ies. 66. vers 23.
-
5
- Hebr. sich neder buygen, siet Gen. 24. op vers 26. alsoo in het volgende vers.
-
6
- Vergel. Matt. 25. versen 10, 11, 12.
-
7
- Ofte, want het volck, etc. ofte, op dat het volck des lants aenbidde, etc.
-
8
- Vergel. dese nieuwe ordinantie met de oude, Numer. 28. versen 9, 10. De oude was veel minder, om dat de genade des Nieuwen Testaments (als sommige aenmercken) veel heerlicker is, als de voorgaende, ende haer veel wijder uytstreckt.
-
9
- D. na sijn vermogen, na dat de Heere hem gezegent sal hebben, ofte hy van den Heere ontfangen hebben. Vergel. versen 7, 11. ende Deut. 16.17.
-
10
- Vergelijckt dese nieuwe ordinantie met Num. 28.11. etc. D’oude was meerder, om dat het licht (als sommige dit duyden) doe veel minder was.
-
11
- Hebr. een sone eens runts.
-
12
- Ofte, verkregen hebben. Vergel. bov. vers 5. ende de maniere van spreken met Numer. 6.21. item Lev. 5.11. ende 12. vers 8. ende 14.21. ende 25.28. etc.
-
15
- Dit vergelijcken sommige met Luce c. 17. vers 32. 1.Cor. c. 9. vers 24. Phil. 3. versen 13, 14. Item Gal. 4.9. ende 5.7. 2.Petr. 2.20, 21, 22.
-
16
- And. sy sullen recht tegen over hem uytgaen.
-
17
- T.w. onder het volck des lants.
-
18
- And. voort gaen, ende soo terstont wederom.
-
20
- Hebr. een sone sijns jaers.
-
21
- Hebr. in den morgen, in den morgen. D. alle morgens. alsoo in het volgende. Vergel. dese ordinantie met Num. 28.3, 4. Hier en wort des avont-offers niet gedacht. Vergel. Hebr. 9. vers 26.
-
22
- Hebr. insettingen der eeuwigheyt.
-
23
- Hebr. brand-offer (eygentl. opklimminge) der gedurigheyt.
-
24
- Of, kinderen. Aengaende den Heere Christum, die geeft sijnen uytverkorenen ende waren kinderen bestandige ende eeuwige gaven, een eeuwighdurende erfdeel, ende dat van sijn eygen, want alwat de Vader heeft is sijne. Ioa. 16.15. ende hy is erfgenaem van alles, Hebr. 1.2. doende met het sijne, soo als hy wil. Matt. 20. vers 15. maer den anderen, die oock wel mede in sijn huys dienen als knechten, geeft hy tijdelicke gaven. Vergel. Matt. 7. versen 22, 23. ende 13. versen 21, 23. ende 25. vers 14. etc. Luce 19. vers 13. etc. ende siet Ioan. 8.35. etc. voor Christelicke Regenten kan ’t oock eene leere wesen, van mildadigheyt ende belooninge van goede diensten, item van gerechtigheyt tegen hare onderdanen. Ende voorts in het gemeyn de leere van rechtveerdige eygene besittingen, etc.
-
25
- Dat is, het sal sijnen sonen blijven, sy sullen het houden: alsoo in ’t volgende.
-
26
- Anders genoemt het Iubeljaer. siet Levit. 25.10, etc.
-
28
- Hebr. kameren der heyligheyt.
-
29
- Ofte, tot de Priesteren.
-
31
- D. het vleesch der selver offerhanden, alsoo vers 24. Hebr. schult ende sonde. siet Levit. 4. op vers 3. Hier door wiert afgebeelt het werck des dienstes in alle particuliere kercken ende kudden Christi, daer de getrouwe leeraers ende herders haer selven ende Christi schapen weyden met de gesonde ende salighmakende leere des Euangeliums, ende die den volcke bereyden, opdragen, ende toepassen, tot spijse der zielen, neffens de bedieninge der H. Sacramenten, ende Christlicke kercken-regeeringe, volgens de vermaningen, Act. 20.28. 1.Petr. 5.2, etc. siet oock Matth. 24.45. Ioan. 21.15, 16, 17. 1.Tim. 3.13. ende 4.16. Apoc. capp. 2. 3.
-
32
- D. waer door ’t volck soude geheylight worden: het welcke niet en moest zijn, alsoo Godt specialick de Priesteren tot de saken sijns heyligen diensts verkoren ende geheylight hadde. Vergel. bov. 44. op vers 19.
-
33
- Hebr. een voorhof in eenen hoeck des voorhofs, een voorhof in eenen hoeck des voorhofs, D. in elcken hoeck van het groote voorhof was een kleyn voorhof.
-
34
- Ofte, roockplaetsen. Hebr. als of men seyde, Geschoorsteent, of, geroockt, D. met schoorsteenen ofte roockgaten gemaeckt. And. aengehecht, gelijck de keuckens veel aen het gebouw worden aengehecht: doch dit en kan geen plaetse hebben, sonder verwisselinge van eene letter in het Hebr. woort.
-
35
- Verst. de voorgemelde vier keuckens, die in de hoecken des voorhofs waren. Hebr. hoeckige, of, gehoeckte.
-
36
- Keuckens, hoeckhofkens.
-
37
- Het Hebr. woort beteeckent elders eene rijge, of, een verheven gebouw, dat langhs henen omgaet als in eene rijge. Sommige verstaen ’t niet van eenen muer, maer van een verheven afdack, tot beschuttinge van het koken.
-
38
- Ofte, het was gemaeckt [met] etc.
-
40
- Anders, onder de portalen, ofte, voorhofkens: verstaende, dat men onder, als in kelders, koockte, ende boven at.
-
41
- Hebr. het huys, of, de plaetse der kokenden, der gener die koken.
-
42
- D. het vleesch der slacht-offeren, als vers 20.
|