| |
| |
| |
Prophetie van de groote drooghte, ende de elenden die in Iuda daer op souden volgen, vers 1, etc. een klaeghlick ende vyerigh gebedt des Propheten, om genade voor Iuda, 7. daer op hem Godt sijn voorbidden met by gevoeghde redenen verbiet, 10. De Propheet verontschuldight het volck, soo veel hy kan, door de verleydinge der valsche Propheten, maer ’t en helpt niet, Godt wil die Propheten, ende het volck te samen straffen, 13. Den Propheet wort bevolen door weeklagen de elenden af te beelden, 17. Hy bidt wederom seer klaeghlick voor het volck, 19.
| |
1
HEt woort des HEEREN, dat tot Ieremia geschiet is, over de 1 saken der grooter drooghte.
| |
2
2 Iuda treurt, ende hare 3 poorten | |
| |
zijn 4 verswackt, sy zijn in het 5 swart gekleedet ter aerden toe: ende Ierusalems geschrey 6 klimt op.
| |
3
Ende hare 7 voortreffelicke senden hare 8 kleyne na water: sy komen tot de 9 grachten, sy en vinden geen water, sy komen [met] hare vaten ledigh weder; sy zijn beschaemt, ja worden schaemroot, ende 10 bedecken haer hooft.
| |
4
Om dat het aerdrijck 11 gescheurt is, dewijle daer geen regen op der aerden en is: de ackerlieden zijn beschaemt, sy bedecken haer hooft.
| |
5
Want oock de 12 hinden in’t velt werpen jongen, ende verlaten [die,] om datter geen jongh gras en is.
| |
6
Ende de wout-ezels staen op de hooge plaetsen, sy 13 scheppen den wint gelijck de 14 draken: hare oogen versmachten, om datter geen a kruyt en is.
| |
7
15 Hoewel onse ongerechtigheden tegen ons 16 getuygen, O HEERE, 17 doet [het] om uwes naems wille: want onse afkeeringen zijn 18 menighvuldigh, wy hebben tegen u gesondight.
| |
8
O Israëls 19 verwachtinge, sijn verlosser in tijt van benauwtheyt! waerom soudt ghy zijn als een 20 vreemdelingh in den lande? ende als een 21 reysiger, [die slechts] in keert om te vernachten?
| |
9
Waerom soudt ghy zijn als een 22 vertsaeght man? als een helt, [die] niet en kan verlossen? ghy zijt doch in ’t midden van ons, O HEERE, ende wy zijn 23 na uwen name genoemt, en verlaet ons niet.
| |
10
Alsoo seyt de HEERE 24 van desen volcke; Sy hebben soo lief gehadt te 25 swerven, sy en hebben hare voeten niet bedwongen: daerom en heeft de HEERE geen welgevallen aen hen, 26 nu sal hy harer b ongerechtigheyt 27 gedencken, ende hare sonden 28 besoecken.
| |
11
Wijders seyde de HEERE tot my: c En bidt niet voor dit volck 29 ten goede.
| |
12
d Of sy schoon vasten, ick en sal na haer geschrey niet hooren, ende of sy schoon e brand-offer ende spijs-offer offeren, ick en sal aen haer geen welgevallen hebben: maer door het sweert, ende door den honger, ende door de pestilentie sal ickse f verteeren.
| |
13
Doe seyd’ick; Ach Heere HEERE, siet, die 30 Propheten seggen hen, Ghy en sult geen 31 sweert sien, ende ghy en sult geenen 32 honger hebben: maer 33 ick sal u eene 34 gewisse vrede geven in dese plaetse.
| |
14
Ende de HEERE seyde tot my; Die Propheten propheteeren valsch in mijnen name; g Ick en hebse niet gesonden, nochte hen bevel gegeven, nochte tot hen gesproken: sy propheteeren u-lieden een 35 valsch gesichte, ende 36 waersegginge, ende 37 nietigheyt, ende haers herten bedriegerije.
| |
15
Daerom seyt de HEERE alsoo; Aengaende de Propheten, die in mijnen name propheteeren, daer ickse niet gesonden en hebbe, ende sy [dan noch] seggen, Daer en sal geen sweert noch honger in desen lande zijn: [kolom] die selve Propheten sullen door het sweert ende door den honger verteert worden.
| |
16
Ende het volck, tot welcken sy propheteeren, sullen op de straten van Ierusalem wech geworpen zijn van wegen den honger ende het sweert; ende daer en sal niemant zijn diese begrave, hen, hare wijven, ende hare sonen ende hare dochteren: alsoo sal ick hare 38 boosheyt over haer 39 uytstorten.
| |
17
Daerom sult ghy dit woort tot hen seggen; h Mijne oogen sullen van tranen 40 neder dalen nacht ende dagh, ende niet op houden: want de 41 jonckvrouwe der dochter mijns volcks, is gebroken [met] eene groote 42 breucke, eene 43 plage die seer smertelick is.
| |
18
Soo ick uyt gae in het velt, siet daer de verslagene van den sweerde; ende soo ick in de stadt kome, siet daer de 44 krancke van honger: Ia 45 soo wel de Propheten als de Priesters loopen om in’t lant, ende en 46 weten niet.
| |
19
Hebt ghy dan Iuda 47 gantschlick verworpen? heeft uwe ziele eene walginge aen Sion? waerom hebt ghy ons geslagen, datter geene 48 genesinge voor ons en is? i Men wacht na vrede, maer daer en is niet goets; ende na tijt van genesinge, maer siet, daer is verschrickinge.
| |
20
HEERE, wy kennen onse godtloosheyt, [ende] onser vaderen ongerechtigheyt: want wy hebben k tegen u gesondight.
| |
21
En versmaet [ons] niet, om uwes naems wille; en 49 werpt den 50 throon uwer heerlickheyt niet neder: 51 gedenckt, en 52 vernietight niet u verbont met ons.
| |
22
Zijnder onder de 53 ydelheden der Heydenen, die doen regenen? of kan den Hemel 54 droppelen 55 geven? zijt l ghy 56 die niet O HEERE onse Godt? daerom sullen wy op 57 u wachten; want ghy 58 doet alle die dingen.
|
-
1
- Hebr. eygl. vvoorden, ofte, saken der ophoudingen, vvederhoudingen, afsnijdingen, verhinderingen, afvveeringen, T.w. van regen ende dauw, (siet bov. cap. 3. vers 3.) waer uyt dan drooghte moet volgen, ende dierte, sulcks dat het Hebreeusch woort daer voor oock genomen wort. Vergel. ond. cap. 17. vers 8. ende siet de beteeckeninge des oorspronckelicken woorts Genes. 11.6. Iob 42.2. etc.
-
2
- D. het volck, ofte, lant van Iuda: hy spreeckt hier van Iuda, als van eene vrouwe.
-
3
- D. steden, ende voorts, de inwoonders, ofte de Richters, ende het volck dat in de poorten plagh by een te komen. Siet Genes. 22. op vers 17.
-
4
- Of, flaeuw, amechtigh geworden.
-
5
- Ofte, liggen ter aerden in’t swart, tot teecken van rouwe. siet Iob 5. op vers 11. ende Psalm 35. op vers 14.
-
6
- Neemt toe, wort grooter ende grooter, van wegen de groote elende, die men over al in ’t lant siet, vermits drooghte ende gebreck by grooten ende kleynen, als volght.
-
7
- Ofte, doorluchtige, heerlicke, etc. siet Psal. 8. op vers 2.
-
10
- Ofte, bewinden, tot teecken van schaemte ende rouwe. siet 2.Sam. 15. op vers 30. alsoo in het volgende vers.
-
11
- Of, geborsten, gespleten.
-
12
- Hebr. de hinde baert, etc.
-
13
- Als bov. 2.24. sich daer mede verquickende, in plaetse van vochtigh gras ofte water.
-
14
- Die seer sterck uyt ende in aessemen, als sommige daer van schrijven.
-
15
- Ofte, dewijle, sekerlick.
-
16
- Vergel. Ies. 59. vers 12. Hose. 5.5. ende 7.10.
-
17
- Als of de Propheet seyde, Staen onse sonden u in den wege, dat ghy ons geene weldadigheyt en kondt bewijsen, soo neemt ende vindt de oorsake in u selven, ende doet het om uwes dierbaren naems wille, op dat uwe ondoorgrondelicke barmhertigheyt ende lanckmoedigheyt by de vrome geroemt, ende uwen naem van de vyanden niet gelastert en worde. Dit is des Propheten voorbede voor den volcke.
-
19
- O Ghy eenige ware Godt, in welcken alleen uwe Kercke hare hope stelt, ende van welcken sy in hare nooden behoort ende pleeght hulpe te verwachten, ende te ontfangen. alsoo ond. 17. vers 13. ende 50.7. Vergel. ond. vers 22.
-
20
- D. u houden, als of ghy niet meer bewogen en waert over onsen staet, als een vreemde, ofte yemant die maer door het lant passeert, etc. daer ghy immers onder ons uwe vaste wooninge hebt genomen; als volght.
-
21
- Ofte, reysende [man,] wandelaer.
-
22
- Ofte, verbaest, die geenen raet en weet. And. afgematt. ’t Hebr. woort wort alleenlick hier gevonden.
-
24
- Dit is Godts antwoort op de voorbede van Ieremia.
-
25
- Nu na vreemde heydensche volcken, dan na allerley afgoden, om hulpe te soecken. Siet bov. 2.36. etc.
-
26
- D. al haest sal hyse straffen. Siet Hose. cap. 10. op vers 3.
-
27
- Siet Genes. 8. op vers 1. ende vergel. Hose. 8.13. ende 9.9.
-
28
- D. straffen. Siet Genes. cap. 21. op vers 1.
-
c
- Exod. 32.10. Ierem. 7.16. ende 11.14.
-
29
- Tot haren besten, dat ickse langer soude verschoonen: Verstaet dit ten aensien van de onbekeerlicke, waer door Godt den gantschen volcke wil vertoonen hoe seer hy op haer vertoornt was, om de bekeerlicke te bewegen tot boetveerdigheyt.
-
d
- Prov. 1.28. Iesa. 1.15. Ierem. 11.11. Ezech. 8.18. Mich. 3.4.
-
e
- Ierem. 6.20. ende 7.21, 22.
-
30
- Verstaet valsche Propheten, als volght. Siet bov. 5.31. ende 6.13.
-
31
- D. geen gewelt noch overlast van krijgh ofte oorlogh ondervinden, ofte, sulcks en sal u niet over komen. Siet Iob cap. 7. op vers 7. ende onder 42.14.
-
33
- Als of Godt selfs dit gesproken hadde.
-
34
- Hebr. vrede der waerheyt, gewisheyt, trouwe, D. eene ongetwijffelde, gewisse, vaste vrede, D. sekeren welstant.
-
g
- Ierem. 23.21. ende 27.15. ende 29.8, 9.
-
35
- Hebr. gesichte der valsheyt, ofte, des leugens.
-
36
- Siet Deut. 18.10. Ezech. 13.2, 3, 7, 8, 9. met de aenteeck.
-
37
- Van ’t Hebr. woort Elil, dat een nietigh dingh, of, nietigheyt beteeckent, worden de afgoden oock genoemt Elilim. Siet Levit. 19. op vers 4.
-
38
- Of, haer quaet, D. de straffe harer boosheyt: als boven c. 11. vers 12. beyds in eenen sin.
-
39
- Vergel. bov. 10. op vers 25.
-
h
- Ierem. 13.17. Thren. 1.16. ende 2.18.
-
41
- D. mijn volck, ofte, mijne lantslieden. Ofte, (als sommige) de staet mijns volcks, dat hy, na den stijl der Schrifture, vergelijckt by een jonckvrouwe, van wegen hare schoonheyt, tederheyt, ende aengenaemheyt, ten aensien des staets, die hen van Godt gegeven was, ofte (als sommige) om datse noch noyt gantschlick overwonnen ende verdestrueert en waren. Siet 2.Reg. 19. op vers 21. And. de jonckvrouwe, de dochter mijns volcks.
-
43
- Of, wonde, die seer pijnlick, weedoende, zeerigh, ende voorts gevaerlick is. alsoo boven 10.19. ond. 30.12. Nah. 3.19.
-
44
- Hebr. kranckheden. siet Iob 24. op vers 20.
-
45
- Hebr. oock de Propheet, oock de Priester.
-
46
- D. weten geenen raet, weten niet wat sy sullen doen, ofte laten, dien het betaemde dit quaet te remedieren. And. want beyde Propheten ende Priesters drijven kramerije tegen het lant, ende sy (het volck) en mercken het niet, T.w. datse haer met valsche Prophetien uyt putten ende bedriegen. Vergel. bov. 5.31.
-
47
- Hebr. verwerpende verworpen?
-
48
- Ofte, medicijne, remedie.
-
49
- Ofte, kleyn acht niet, laet niet vervallen, ofte, verwelckeren, onteert niet.
-
50
- Uwen Tempel, Ierusalem, Iuda, daer ghy uwe sitplaetse genomen, ende uwe eere geopenbaert hebt: ofte, men kan hier door verstaen de Arke des verbonts. Als Psalm 63. vers 3. ende 78. vers 61.
-
52
- Ofte, maeckt niet krachteloos, breeckt niet, het verbont dat ghy met ons gemaeckt hebt.
-
53
- D. konnen de afgoden regen geven? Siet op 1.Reg. 16.13. ende 2.Reg. 17.15. Hy wil seggen: Geensins. Siet Genes. cap. 18. op vers 17.
-
l
- Psalm 135.7. ende 147.8. Iesa. 30.23. Ierem. 5.24. ende 10.13.
-
56
- D. het is immers ontwijffelick waer, dat ghy die zijt, die sulcks alleen doet. Siet Genes. 13. op vers 9.
-
57
- Dat ghy ons den noodigen regen gevet, want ghy zijt onse verwachtinge, (boven vers 8.) gelijck in alle andere nooden, alsoo oock in dese drooghte, waer van boven in het begin des Cap. gesproken is.
-
58
- Ofte, ghy hebt alle die dingen gemaeckt: regen ende drooghte, etc. komen van u.
|