Parmentier. Jaargang 19
(2010)– [tijdschrift] Parmentier– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 74]
| |
Bart De Block
| |
[pagina 75]
| |
Net als Hejinian in haar autobiografische gedicht My Life (1987), onderzoekt Spahr de mogelijkheden van een verstaanbaar, inleefbaar schrijven binnen een actuele, postmoderne problematiek. Haar visie op taal als een sociale ruimte, een plaats van politieke keuzes en filosofisch onderzoek, levert een bijzondere vorm van poëzie op. Zo valt This Connection of Everyone with Lungs op door een eigen opbouw, structuur en ritme. De gedichten lijken opgebouwd als een essay, doordat prozazinnen elkaar opvolgen of met elkaar botsen op het ritme van een gedachtegang. In interviews vermeldt Spahr dat ze in de eerste plaats gedichten schrijft omdat die haar helpen denken. En dat is ook precies wat de gedichten doen. In een traag en meeslepend ritme construeren ze een zorgvuldig gezichtspunt op de werkelijkheid. Ook omdat de gedichten vanuit een open, eerlijk en zelfkritisch perspectief proberen te denken, kunnen we ze documentair noemen. Het documentair-poëtische perspectief van This Connection of Everyone with Lungs hangt samen met het begin van Spahrs poëtische praktijk. Laten we daarom kort de evolutie van haar poëzie schetsen aan de hand van twee van haar meest succesvolle bundels. Met Response, haar tweede bundel, won Spahr de prestigieuze National Poetries Series Award. Het is haar meest experimentele bundel. Critici vatten Response op als een ‘beantwoorden’ aan de wereld door het problematiseren van communicatie, geschiedenis en media. Spahr koppelt bovendien het begrip ‘documenteren’ aan psychische en fysische moeilijkheden. Ze modelleert personages met een meervoudige persoonlijkheidsstoornis, dwanggedachten, en in de cyclus ‘Witness’ voert ze een personage op dat lijdt aan AIDS. Response demonstreert Spahrs voorliefde voor een structureel, contextueel schrijven in samenhangende cycli die allerhande gedachtesprongen en associaties maken. Thematisch cirkelt de bundel rond de problematiek van documenteren en identiteitspolitiek. In Fuck You - Aloha - I Love You (2001) is het poëtisch perspectief helderder geworden. Hoewel er nog steeds sprake is van verschillende personages, is de sprekende stem nog verder geabstraheerd. In plaats van een schizofrene veelheid van stemmen laten de gedichten een centraal conflict zien tussen een persoonlijke en een grotere, publieke sfeer. De toenmalige woonplaats van Spahr, Hawaï, vormt het decor voor dit conflict. In Fuck You - Aloha - I Love You introduceert de dichteres centrale motieven van waaruit dit conflict wordt opgebouwd. Deze motieven, een tafel, een traan..., suggereren een concrete lichamelijkheid die wordt uitvergroot, omgedraaid, in perspectief gezet. De persoonlijke sfeer van de protagonisten wordt op een zinvolle, subtiele manier gekoppeld aan ruimere structuren en problematieken. Fuck You - Aloha - I Love You dramatiseert deze ‘connectie’ op het niveau van omgeving, taal, liefdesrelaties. De gedichten vor- | |
[pagina 76]
| |
men een open netwerk van beelden en associaties dat de lezer de ruimte geeft voor een actieve deelname. Deze uitdijende, verbindende beweging voert ze in This Connection of Everyone with Lungs verder door, met name in het eerste gedicht, ‘Poem written after September 11, 2001’. Het gedicht breidt de persoonlijke ruimte van het individu uit tot het volledige heelal: de longen kunnen zich vrijuit vullen met ruimte, met lucht. De vier vertaalde gedichten komen uit het tweede deel van de bundel, ‘Poem written from November 30, 2002, to March 27, 2003’. Spahr kiest hier voor een persoonlijker standpunt. De gedichten spreken consequent met een wij- en een ik-stem, en ze worden ook voorafgegaan door een motivatie van de auteur. Spahr legt hierin uit dat ze haar verbondenheid met de politiek van de VS in Irak wil onderzoeken. Poëzie is hiervoor volgens haar het meest geschikte middel, omdat ze handelt over connectie en vertelt over wat nabij is en wat veraf. This Connection of Everyone with Lungs toont Spahrs evolutie wat betreft de onderwerpen van haar poëzie. Waar ze zich in haar eerste bundels vooral bezighield met vraagstukken rondom taal, media en individualiteit, daar handelen haar latere boeken eerder over kolonialisme, oorlog en milieuproblematiek. In This Connection of Everyone with Lungs bewijst Spahr dat poëzie een zinvolle connectie kan leggen met de wereld en met de lezer, in wat voor historische of persoonlijke omstandigheden dan ook. |
|